Muziekindustrie in 2012: totaal de weg kwijt

Het overlijden van mc, bassist, regisseur en mensenrechtenactivist Adam Yauch (MCA van de Beastie Boys) bracht de afgelopen dagen zowel het mooiste als het meest weerzinwekkende van de muziekwereld anno 2012 naar boven.
 
Column door Susanne Woning
 
"Let me clear my throat!"

Met een internationale muzikale carrière van meer dan dertig jaar, wisten drie luidruchtige jochies uit New York generaties muziekliefhebbers en muzikanten te beïnvloeden. Waren het niet de vroege party-anthems op ‘Licensed To Ill’, dan toch wel het innovatieve samplegebruik op ‘Paul’s Boutique’ of de laidback instrumentale tracks op ‘The In Sound From Way Out‘ en ‘The Mix-Up’. Ondergetekende was elf jaar oud, toen de Beastie Boys wereldwijd doorbraken met ‘Fight For Your Right’ en kan zich de muziekwereld van vóór de Beasties en de opkomst van het hiphoplabel Def Jam nauwelijks herinneren.

 

Geen wonder dus, dat de vroegtijdige dood van Adam Yauch (a.k.a. MCA) bij mensen van de meest uiteenlopende leeftijden veel losmaakt. Op vrijdagavond werden in de 5 boroughs van New York kleine gedenkplekken ingericht, op locaties die centraal stonden in de teksten of op albumcovers van de Beastie Boys. Uit de open ramen van bars schalde ondertussen het hele Beasties-repertoire, net als bij veel sportevenementen in de stad. En op muziekfora en sociale media begonnen fans spontaan hun jeugd met elkaar te delen: herinneringen aan gezoen en gefriemel op de achterbank van een auto op de klanken van ‘She’s Crafty’, uit de hand gelopen schoolfeesten met ‘Sabotage’ als soundtrack...
 
De posts op Twitter en Facebook van de achtergebleven bandleden Adam Horovitz (Ad-Rock), Mike Diamond (Mike D) en Mix Master Mike kunnen rekenen op veel steunbetuigingen. Alleen al op de Facebook-pagina van de Beastie Boys staan er vele duizenden. Ook op Youtube, waar mensen op zoek gingen naar hun favoriete tracks, staat het vol met reacties van ongeloof en steun. Een mooi gebaar van muziekliefhebbers uit de hele wereld. En ook bijna de enige manier om het verlies van deze legendarische hiphopheld en strijder voor een betere wereld samen met andere fans te verwerken.


 
Want op de ‘muziekzender’ MTV Nederland (waar de vroegere MTV-generatie in een reflex nog steeds heen zapt bij dit soort treurig muzieknieuws) werden we getrakteerd op een 16-jarige zwangere tienermoeder, van wie de baby daddy de benen had genomen. Geen woord over Yauch. MTV USA onderbrak de reguliere programmering wel kort, maar kwam niet verder dan het voorlezen van een paar tweets van geschokte muzikanten en het draaien van een paar Beastie Boys-video’s. Prima dat je liever scoort met crappy reality-programma's, dan met een mooie uitzending over een overleden muzikant die MTV jarenlang enorm veel geld heeft opgeleverd. Maar schrap die ‘M’ dan alsjeblieft uit je naam.
 
Op naar Youtube dus, al kropen daar de geldwolven van de entertainmentindustrie ook al uit hun hol. Een producer van de Comedy Central-show van comedian David Chappelle had nog niet eerder vertoond beeld van de Beasties uit 2006 op de plank liggen. Hij zette dit als eerbetoon online, zodat de rouwende fans er ook van konden genieten. De eigenaar van de beelden, mediaconcern Viacom (MTV en Comedy Central), zag echter ineens een financieel buitenkansje rond een filmpje dat anders geen cent meer had opgeleverd. En deed er alles aan om het offline te krijgen: “Jammer dan, dat er een legende dood is. We moeten wel aan onze eigen portemonnee blijven denken.” De Youtubers lijken de strijd om het filmpje online te houden tot nu toe te winnen; check het -hopelijk- hier en lees vooral ook even de comments.

 
Vandaag komt daar nog het nieuws bovenop dat Mike D en Ad-Rock, midden in het rouwproces om hun goede vriend en collega, een rechtszaak voor de kiezen hebben gekregen voor het samplegebruik op ‘Paul’s Boutique’. Je weet wel, dat soort creatieve samplegebruik waaruit de hele hiphopscene en later de dancescene is voortgekomen. 24(!) jaar na de releasedatum wil het label Tuf America geld zien, want het Beasties-album werd in 2009 opnieuw uitgebracht en zou daarom onder nieuw auteursrecht vallen. Toegegeven: de zaak werd een dag voor de dood van Yauch aangespannen. Maar Tuf America heeft al laten weten het proces niet uit te stellen vanwege de omstandigheden: “Ja, lullig man, het einde van 30 jaar muziekgeschiedenis. Mogen wij toch even snel cashen?”
 
Tel daar nog alle privacyschendende wetsvoorstellen bij op, die de laatste tijd uit de koker van de entertainmentlobby zijn komen rollen (SOPA, ACTA etc.) onder het mom van piraterijbestrijding. En dan wordt het toch wel erg duidelijk dat de grote entertainment- en muziekconcerns de weg compleet kwijt zijn. Of je nou muziekliefhebber of artiest bent; ergens tussen die release van 'Fight For Your Right' en 2012 zijn we blijkbaar 'de vijand' geworden. En moeten we met alle mogelijke middelen worden uitgeknepen tot de laatste cent. Het begint zo langzamerhand weerzinwekkende vormen aan te nemen!
 
“I can’t stand it, I know you planned it. I'm gonna set it straight, this Watergate!”