)toon) festival @ Haarlem, 4 - 9 april

Afwisselende muzikale reis door Haarlem

Intro: Voor de zevende maal stond Haarlem in het teken van het )toon) festival. Onder de bezielende leiding van Peter Bruyn, en in samenwerking met het Patronaat en de Nieuwe Vide georganiseerd. In zes dagen viel er op verschillende locaties in de stad weer een boel moois te ontdekken. )toon) had zoals altijd een zeer gevarieerd programma dat net zo goed ruimte bood aan exponenten van de huidige generatie als aan een historische terugblik met helden van vroeger. Ook in de breedte viel er lekker te snoepen - van lichtkunst installatie tot minimalhouse helden, alles zat in het pakket. Love2party woonde dit spektakel natuurlijk enkele dagen bij.

Tekst & foto's: Stamp

Programma: Aux88, Bas van Koolwijk, Christina Kubisch, Clone Records met Duplex, Dexter, I-F en DJ Serge, Edwin van der Heide, Faust, FM Einheit, Fonal tour met ES, Islaja en Kiila, Funkstorung, Gravenhurst, In Camera, Jason & the Argonauts, Joel Ryan, Frances-Marie Utti en Evan Parker, Kees Wieringa, Living Ornaments, Magnetophone, Optical Machines, Petter Nordkvist, Phil Niblock, Thomas Ankersmit, Skif++, Talk, Tony Conrad, )toon) workstation met Remy, BASIC & Aart-Jan Schakenbos, Nanko, Toktek en Margriet van Eekelen.


Gezien of gehoord: Omdat het aanbod zo groot was, zullen we ons hier beperken tot enkele hoogtepunten van het festival. Het Finse label Fonal hield op woensdag een showcase in de voormalige NS schuur het Seinwezen. Op de begane grond konden bezoekers de lichtkunst installatie van Edwin van der Heiden bewonderen, en op zolder speelde de jongens en meisjes uit Finland hun Scandinavische droommuziek. Vooral het optreden van labeloprichter Es was sterk. Omringd door effectenpedaaltjes en keyboardjes stortte hij z'n hart uit op de microfoon. Reverbs en effecten vormde het geheel om tot een klaagzang van de hellehond. Een zwaar contrast met zijn voorganger Islaja, die zich juist bediende van kinderspeelgoed en folk klanken.


De vrijdagavond van het Patronaat stond voornamelijk in het teken van oude helden. Dat begon met Tony Conrad. Hij bevond zich begin jaren zestig in New York alwaar hij in contact kwam met mensen als John Cale en Lou Reed. Hij speelde samen met hen in een voorloper van de legendarisch band the Velvet Underground, pionierde met film en video en werkte samen met de krautrockers van Faust. Zijn concert kenmerkte zich door het gebruik van diepe drones en vele lagen feedback. Conrad speelde zijn viool achter een doek, waarop zijn gestalte metershoog werd geprojecteerd.

Na hem stond een concert van Faust op de planning. Faust is een legendarische krautrockgroep die het eigenlijk al in 1975 voor gezien hield. De formatie op het podium bestond dan ook maar uit 1 lid uit de originele groep. De rest is aan gewaaid uit andere periodes en formaties. Neemt niet weg dat ze te samen nog een dijk van een show wisten neer te zetten. Vooral de slagwerkpartijen en psychedelische gitaren zorgden voor een prachtige ervaring.


Vrijdagavond kon er ook nog gedanst worden in de Stalker. Hier waren de jongens van Jason & the Argonauts uitgenodigd om de avond te openen. Ster van de clubavond was de Zweedse dj Petter uit de Border Community-stal die de ietwat lege Stalker een flinke dosis lekker platen voorschotelde.

Op zaterdag werd voor het derde achtereenvolgende jaar de )toon) workstation gehouden, een platform voor jong Nederlands elektronicatalent. Hier waren het vooral de laatste twee acts die hoge ogen gooide. Toktek is deel van Nijmegen's LoMechanik crew. Hij bestuurt zijn muziek met twee joysticks waardoor het er uitziet alsof hij zich in een ruimteschip een weg door een klanklandschap baant. Margriet van Eekelen presenteerde een bijzonder apparaat waarbij ze lucht aanstuurt om vreemde sprieten en pompen te laten bewegen. De wind die ze hierbij creeert zet ze om in geluid, wat een prachtige noise compositie oplevert.


's Avonds kon er nog weggedroomd worden bij Magnetophone, een Britse electro-akoestische formatie. Ze werden bij hun live-optreden ondersteund door Sonic Boom. Hun nummers waren aan de ene kant een beetje poppy, maar aan de andere kant ook weer zo monotoon en meditatief dat een popcarriere er voor de heren niet in zal zitten. Soms moest je denken aan monniken in kloosters op hoge bergen en dan weer aan de diepe sounds van landgenoten Underworld.


Zondag eindigde het festival met twee bijzondere concerten. 's Middags speelde in het vernieuwde concertgebouw van Haarlem een paar van 's werelds grootste improvisatie muzikanten: Even Parker op de alt sax en Frances-Marie Uitti op cello. Joel Ryan echter was de spin in het web die door middel van realtime geluidsbewerking het concert op een totaal ander niveau bracht. Hele orkesten leken de dame en heer met hun ene instrument te produceren. De totale controle die zulke geoefende muzikanten over hun instrument hebben is iets om diep voor door de knieen te gaan. Weergaloos optreden.


De Britse singer/songwriter Gravenhurts had de eer om in studio Grasland het )toon) festival te mogen afsluiten. Aangekondigd was dat hij met drummer en bassist zou spelen. Hij stond er echter moederziel alleen voor. In de piepkleine ruimte konden 75 man een uur luisteren naar de zielenroerselen van deze moderne troubadour. Weinig elektronica-invloeden voor de )toon) standaard, maar wel een mooie bedachtzame afsluiting.


Bijzonderheden: Het mooie aan )toon) zijn de zorgvuldig uitgezochte locaties. In elk hoekje en gaatje van Haarlem blijkt een klein pareltje verborgen te zitten, waar je kan genieten van mooie muziek. Daarnaast werkten er diverse galeries mee om werk ten )toon) te stellen. De electro magnetische koptelefoons van geluidskunst pionier Christina Kubisch in Galerie de Schone Kunsten waren een van de mooiste dingen die erbij zaten. Een nieuwe kijk (luister) op Haarlem.


Hoogtepunt: Het zondagmiddagconcert van Ryan, Parker en Uitti.
Dieptepunt: Het tamme publiek in de Stalker.
Decoratie: Geen decoratie, maar de locaties zorgden meestal al voor een bijzondere ambiance.
Sfeer: Des toon's: vriendelijk, rustig, geinteresseerd, wijs en respectvol.
Wat mag beter: Ik kan niet zo 1, 2, 3 wat verzinnen.
Prijs/Kwaliteitsverhouding: Veel dingen waren gratis, sommige concerten een beetje duur, maar het meeste heel redelijk geprijsd. Een passe-partout voor 30 euro was in elk geval een koopje.
Bezoekersaantal: De meeste avonden leken goed bezocht.
Love2party Tip: Motel Mozaique, 13 t/m 16 april @ Nighttown
Oordeel: Een heerlijke, afwisselende muzikale reis door Haarlem.

)toon) festival