Waarom we de Belgen nooit meer mogen onderschatten

Bart Remmers | 25 juli 2020
algemeen

This is the sound of Belgium!

Belgen en dance. Hoe zit dat nu eigenlijk? En hoe ver kom jij met het opnoemen van succesvolle zuiderburen in de house, techno en andere dancevormen, vroeger en nu? Wel, die Belgen hebben veel belangrijk pionierswerk verricht sinds de jaren zeventig. Tijd voor een belangrijk geschiedenislesje.

De Belgen. Frites. Mosselen. Paling in het groen. Suske & Wiske. Jeroom. Triggerfinger. Clouseau. Brussel. Antwerpen. Gent. Brugge. Bier. Manneke Pis. Werchter. Kuifje. Jacques Brel. Gaten in de snelwegen. Vlamingen. Walen. Ardennen. Films van de gebroeders Dardenne. Soulwax. Philippe Geubels. Urbanus. Wendy van Wanten. Chocolade. Luik-Bastenaken-Luik, Eddy Merckx...

Toegegeven: het bovenstaande lijstje barst van de clichés, maar het zijn zaken die wij Hollanders opnoemen wanneer wordt gevraagd naar typisch Belgische dingen. Maar een woord dat schandalig over het hoofd wordt gezien is 'dance'. En dat terwijl de Belgen een minstens zo'n rijke dancehistorie hebben als de Nederlanders. Eind jaren tachtig en begin jaren negentig waren onze zuiderburen zelfs voorlopers wanneer het aankwam op elektronische muziek, vooral techno en new beat hebben de sporen nagelaten in de hedendaagse scene. Kortom: een herwaardering van de Belgische beats is op zijn plaats.

Broertje van Kraftwerk

Laten we beginnen bij het begin. Tot ver in de jaren zestig was België qua muziek net zo'n wasteland als Nederland. Met andere woorden: er werden vooral brave Vlaamstalige covers gemaakt van even zo brave Amerikaanse easy listening-plaatjes en verder moest men het doen met smartlappen en zo af en toe een rock 'n'-roll-singletje. Wilde je met je heupen los op de dansvloer dan was je vooral overgeleverd aan Britse acts en artiesten uit de US of A. 

Pas laat in de jaren zeventig begonnen de Belgen voorzichtig op gang te komen. Waar bijvoorbeeld de Fransen, Duitsers en Nederlanders vroeg eurodisco-hits produceerden, was het bij de zuiderburen lang zoeken. De eerste Belgische elektronische act van belang had weinig van doen met dansvloeren, glitterpakken en opzwepende beats, maar was het tongue in cheek-broertje van het Duitse Kraftwerk. 

Telex. Daar hebben we het over. Waar het West-Duitse Kraftwerk meestal bloedserieus bleef op hun zeer invloedrijke  platen, daar werden de rudimentaire synthesizerklanken van de Brusselaars Marc Moulin, Michel Moers en Dan Lacksman voorzien van droogkomische teksten. Een Kraftwerkiaanse cover van een stokoud rockdeuntje ('Rock around the clock') en nummers met maffe titels als 'Twist à Saint Tropez' en 'Moskow Diskow' hebben niet de klassieke status van bijvoorbeeld 'The Model' of 'Autobahn', maar zijn wel cult en geliefd bij hedendaagse dancemusici. Zo remixten technomannen als Carl Craig en I:Cube oude Telex-tracks op het remixalbum 'I don't like music' (1998). De leden van Telex zelf waren jaren later actief op andere dancevlakken. Zo produceerde Lacksman een album van het Franse Deep Forest (ambient met invloeden uit wereldmuziek) en produceerde Moulin op het legendarische Blue Note-label jazzy loungemuziek.

110 tot 115 BPM

Toch was het tot ver in de tweede helft van de jaren tachtig rustig op het meer commerciele Belgische dancefront. Nederlanders scoorden al vroeg met eurodisco (Luv', Spargo), Italo (Hipnosis, Digital Emotion), discofunk (Fox the Fox, Time Bandits) en werk van remixkoning Ben Liebrand. Over de grens bij Hazeldonk bleef het oorverdovend stil. Stilte voor de storm, zo blijkt. Want nog voordat de jaren negentig aanbraken, waren de Belgen korte tijd een van de meest belangrijke leveranciers van innovatieve techno en house.

New beat. Vrij slome, zware bassen en beats (110 tot 115 BPM) ontsproten uit synthesizers en drumcomputers, meestal voorzien van simpele kreten of helemaal geen vocalen. Daarbij pasten – in de ogen van nu – malle dansjes. Alles werd gecompleteerd met typische new beat-outfitjes als leggings, jasjes en blouses met gigantische schoudervullingen, leren jackjes en vooral heel veel smiley-afbeeldingen. Een van de broeinesten was de destijds in Vlaanderen en de grensstreek legendarische club Boccaccio in Destelbergen, vlakbij Antwerpen. Wilde je de vetste nieuwe singles horen, dan wist je waar je moest zijn. 

Electronic Body Music

Het geluid kwam voort uit EBM (Electronic Body Music), dat veel duisterder was dan de new beat en vooral werd gemaakt in België en Duitsland, met hoofdrolspelers als Deutsch Amerikanische Freundschaft (DAF), Front 242, The Neon Judgement, Skinny Puppy, Front Line Assembly, Nitzer Ebb en A Split-Second. EBM deed denken aan gitzwarte kelders bomvol zwartgeklede gothics. New beat scoorde veel beter in de grote discotheken en op raves. Hier geen boos kijkende doemdenkers, maar jongeren met speelgoedfluitjes, maffe petjes en kleurrijke kleding.

Top 40-succes (in de Benelux, althans) was er voor de Confetti's – een als cartoonmilitair verklede lange slungel met een drietal vaste danseressen – dat scoorde met even gestoorde als aanstekelijke hits als 'The Sound of C!' en 'C in China'. Ook Petra & Co viel nogal op omdat de singleversies Vlaamstalig waren ('Jij daar' en 'Laat je gaan') en daardoor het terechte etiket 'camp' of 'cheesy' kregen. Overigens zijn de instrumentale 12"- versies nog steeds erg lekker, ook anno 2017. Andere succesvolle new beat-acts waren Lords of Acid, The Maxx, Boytronic, Amnesia, Tragic Error en Erotic Dissidents. Hoewel een wat verwaterde vorm van new beat, scoorde Technotronic enorme hits in de vorm van 'Pump up the Jam', 'Get Up! (Before The Night Is Over)' en 'This Beat is Technotronic'.

Eddy de Clercq

Absolute aanrader is de prachtig gemaakte en zeer informatieve  documentaire uit 2012: 'The Sound of Belgium' van Jozef Deville. De Belg werkte zes jaar aan de film en dat zie je er aan af, alleen al vanwege de interviews met grootheden en kenners als Eddy de Clercq – de Amsterdamse Vlaming bij ons vooral bekend om zijn belangrijke rol in het succes van club RoXY, Sven Van Hees, C.J. Bolland, Dan Lacksman, Lou Deprijck (Plastic Bertrand, wereldberoemd van de pretpunkhit 'Ça plane pour moi') en Serge Ramaekers, in de jaren negentig bekend dankzij de Nederlandse eurodance-act T-Spoon ('Sex on the Beach'). In krap anderhalf uur tijd krijg je een prachtig tijdsbeeld van de opkomst en ondergang van new beat en de daaruit voortvloeiende rave, acid house en techno. 

Een grote rol in 'The Sound of Belgium' is weggelegd voor het platenlabel R&S Records met het hoofdkantoor in Gent. Het in 1984 gestarte label van Renaat Vandepapeliere en Sabine Maes met sublabels als Apollo (ambient), Global Cuts (house), Diatomyc (acid), Satori Records en Generations breekt door in de tijd van new beat (1988-1990), maar is in de eerste helft van de jaren negentig vooral zeer groot dankzij het uitbrengen van enkele klassieke techno- en housesingles.  

Geen enkele houseliefhebber kan heen om bijvoorbeeld 'The Rave Signal' van C. J. Bolland (1990), 'Beltram Vol. 1' van Joey Beltram (1991), Outlander's 'Vamp' (1991), Ken Ishii's 'Extra' (1995) en 'The Flow' van Model 500 (1995). Nog een paar toptracks? ' Stella' (Jam & Spoon, 1992), 'Digeridoo' (Aphex Twin, 1992), 'Dominator' van het Nederlandse Human Resource (1991) en Jaydee's (Robin Albers) meer dan geniale houseclassic 'Plastic Dreams' (1992). 

Ook labels als Antler en Subway zijn hofleverancier in de Europese clubs. Een ander Belgisch labeltje is Byte dat enkele jaren gigantisch succesvol is dankzij een act bestaande uit twee Vlaamse producers en een rapper en een zangeres uit Amsterdam. 

Don't be silly, wear a condom on your willy

Jean-Paul De Coster en Phil Wilde scoren in 1990 een klein hitje onder de naam Bizz Nizz ('Don't miss the party line'), maar hebben een jaar later goud in handen met hun project 2 Unlimited. Debuutsingle 'Get ready for this' is al een aardige hit in de instrumentale versie, maar wanneer rapper Ray Slijngaard en zangeres Anita Doth uit de polder worden gehaald gaat het helemaal loos met de act dat een van de belangrijkste namen in de eurodance blijkt. 'No Limit', 'Twilight Zone' en 'The Real Thing' worden wereldhits, tot in de Amerikaanse hitlijsten aan toe.

De Coster en Wilde hebben meer ijzers in het eurodancevuur. Lang niet zo gigantisch als Ray & Anita, maar ook het behoorlijk kazige meidentrio Def Dames Dope ('Ain't nothing to it', 'Don't be silly, wear a condom on your willy'(!)) en de Nederlands-Surinaamse zanger CB Milton komen uit de Antwerpse Byte-stal. Begin deze eeuw is Wilde ook nog eens medeverantwoordelijk voor de hits van Kate Ryan en niemand minder dan Kabouter Plop (tsja).

Het grootste Belgische dancesucces lijkt in de tweede helft van de jaren negentig op te drogen. Acts als Milk Inc., 2 Fabiola, Sylver en Praga Khan zijn alleen succesvol in eigen land. Toch sijpelt er zo nu en dan een kneiter van een dancehit de Nederlandse grens over. Wie herinnert zich nog de dikke hits van Kim Kay ('Lilali', 1998) Scoop ('Drop it' en 'Rock the House', 1999/2000), de eerdergenoemde Kate Ryan (enkele Franstalige covertjes op een dancebeat, vorig decennium), Lasgo ('Something', 2001) en Dave McCullen ('B*tch', 2004)?

Dimitri Vegas & Like Mike

En de laatste jaren? Hoe groot is het belang en het succes van de Belgen anno 2017 in de dancescene? Het meest succesvol zijn de Griekse zuiderburen Dimitri Vegas & Like Mike, hoewel de DJ Mag #1-dj's van 2015 minstens zo veel hoon als lof over zich heen krijgen. 

Nee, dan valt Felix De Laet beter bij de critici. Wie? Je kent de jonge Brusselaar onder contract bij Armada beter onder de artiestennaam 'Lost Frequencies' die twee jaar terug een wereldhit scoorde met 'Are you with me'. Andere succesbelgen van nu zijn onder meer DJ Coone, Yves V, Netsky en The Magician, bekend van zijn remix van Lykke Li's 'I Follow Rivers'. Daarmee bewijzen onze zuiderburen nog steeds belangrijke spelers te zijn wanneer het aankomt op dance. En terecht. The Sound of Belgium will never die!

Meld je aan voor de
en ontvang het laatste partynieuws