Laagdrempelig dance feest is probleem

De balans na Veronica Sunset Grooves: één dode, zes gewonden, vuurwapengeweld en messen. Dit soort laagdrempelige feesten staan vaakgarant voor ellende, zo blijkt telkens weer. Een kritische analyse.

De incidenten tijdens Veronica’s Sunset Grooves staan niet op zichzelf. Dit soort vechtpartijen hebben een diepere achtergrond, namelijk rivaliteit en territoriumdrift tussen bepaalde groepen. Subtiel en onzichtbaar als een bermbrand: ondergronds aanwezig, tot ineens de vlammen uitslaan.

Het is opvallend dat bepaalde dance feesten hiervoor als arena gebruikt worden. Maar daarin is wel een duidelijk verband te ontdekken: het zijn namelijk steeds de laagdrempelige, grote feesten waar dit soort ongeregeldheden plaatsvinden. Als de entree niet gratis is, dan geeft ook een kaart altijd toegang, want er is geen deurbeleid.

Mainstream media-aandacht

De organisator zoekt de landelijke, commerciële media op om zoveel mogelijk bekendheid aan zijn feest te geven. Er moet immers geld verdiend worden. Die mainstream media-aandacht zorgt voor een zeer divers publiek, bestaande uit feestgangers, nieuwsgierigen en dagjesmensen.

Maar ook antisocialen met gedragsproblemen en mensen die geen maat kunnen houden met drank en drugsgebruik  weten dan de weg te vinden. Heel oneerbiedig gezegd: de onderkant van de maatschappij wil ook wel eens een feestje bouwen.

Toe-eigenen

Al die groepen mixen niet of moeizaam met elkaar omdat ze elkaar normaalgesproken ook niet opzoeken. Een kleine groep ‘lokalen’ eigent zich het feest toe, omdat het immers op ‘hun’ grondgebied plaatsvindt. Voor veel bezoekers zal deze spanning niet merkbaar zijn, simpelweg omdat ze het niet zien. Maar sfeer is een collectief gegeven, dat bepaald wordt door de zwakste schakel.

De ‘buitenlui’ zijn volgens die kleine groep ‘lokalen’ eigenlijk helemaal niet welkom op dat feest, maar komen toch doordat ze het hebben opgemerkt in de media. Wederom zal een grote groep dit niet merken, of er geen acht op slaan. Maar een kleine groep heel bewust wél en dat zijn potentiële probleemveroorzakers. Voetbal is daarbij vaak een bijkomende factor én een dieperliggende oorzaak van deze idiote territoriumdrift.

Provocatie

De aanwezigheid van ‘supporters’ buiten het grondgebied is dan enerzijds een provocatie en anderzijds een belediging. Deze vrij simpele indicatoren leiden tot spanningen, spanningen leiden tot een agressieve sfeer, de agressieve sfeer leidt tot vechtpartijen.

In Hoek van Holland was de toegang gratis, iets dat de drempel nog meer verlaagd en bij sommigen schijn wekt dat het hier om een openbaar evenement gaat waar je je kennelijk als losgeslagen holbewoner kunt gedragen.

Minder socialen

Veronica mikt op een brede doelgroep, dus trekt het feest automatisch ook een breed publiek aan, waarbij dus ook de wat minder sociale en welgemanierde mensen ten tonele verschijnen. Het is bizar om te zien hoe zo’n groep, die zich te buiten gaat aan drank, drugs en agressie, de sfeer zo kan verpesten. Dat had de beveiliging in het voortraject wellicht voorkomen, door deze personen de toegang te weigeren of strenger te controleren.

Maar de beveiliging was, zo blijkt volgens getuigen, bezig met van alles behalve beveiligen. Bezoekers werden niet tot nauwelijks gefouilleerd en konden zo ongestoord hun eigen drank en drugs meenemen en kennelijk dus ook zaken als messen en (een) vuurwapen(s).

Nooduitgangen

Op een gegeven moment verschaften mensen zich zelfs via de nooduitgangen toegang tot het feest. Het is daarom niet verwonderlijk dat de situatie uit de hand liep en er volgens de politie uiteindelijk naar schatting rond de 60.000 mensen op het terrein waren, in plaats van de toegestane 15.000.

Gelukkig zijn er ook veel feesten en festivals, waar nooit problemen zijn en bezoekers ook echt heen gaan om een leuke dag of avond te hebben. Zijn die dan minder laagdrempelig of trekken ze gewoon een beter, hoger opgeleid publiek dat niet uit is op rotzooitrappen? Waarom is de sfeer daar dan beter?

Wakker worden

Het zijn vragen waar geen duidelijk antwoord op te geven is, maar het wordt wel tijd dat bestuurders en politie wakker worden en betere risicoanalyses gaan maken in het voortraject van de vergunningverlening. Hoe lager de drempel van het feest, hoe hoger het risico. Maar een politiearmada op ieder feest of festival is ook niet altijd wenselijk. Nog te vaak blijkt dat hierin de verkeerde beslissingen in worden genomen.

Zo kondigde de politie vorig jaar ineens een ‘zero tolerance beleid’ aan op Lowlands, voor velen het gezelligste en gemoedelijkste festival van Nederland. Maar liep het daar de voorgaande jaren dan zodanig uit de hand dat dit noodzakelijk was?

Rellen LOS

In Den Haag, echter, verleende de gemeente aan Soulmax een vergunning, om op een terrein naast probleemwijk Duindorp in stadsdeel Scheveningen, het I Love LOS Festival te houden. De vraag was niet: ‘Kan dit uit de hand lopen?’ Maar: ‘hoelang zou het duren voordat het uit de hand loopt’. Dat gebeurde dan ook, en hoe. Een massale vechtpartij tussen tientallen mensen met 35 gewonden, ME-charges op het terrein en een organisatie die achteraf de politie de schuld geeft en censuur probeert toe te passen op berichtgeving.

Het is naïef om te denken dat de sociale problemen van een stad, niet meegevoerd worden als de dragers daarvan een laagdrempelige en massale evenementen in of rond die stad bezoeken. Grote steden als Rotterdam en Den Haag hebben nu eenmaal een roemrucht imago op het gebied van slechte sfeer bij grote dance evenement en er zijn kennelijk nog steeds ‘bezoekers’ die er letterlijk voor willen vechten om dat in stand te houden.

Flexibele aanpak

Dat vereist een slimme en flexibele bestuurlijke aanpak met goede risicoanalyse én een gedegen plan van aanpak over hoe en met welke middelen de organisatie de veiligheid van het evenement en haar bezoekers denkt te gaan waarborgen.

Zo had een wijkagent aan de poort in Scheveningen wellicht de lokale Duindorpse boefjes eruit kunnen pikken, maar dan nog. Wanneer alles erop wijst dat een evenement behoorlijk uit de hand kan lopen omdat het de verkeerde mensen gaat trekken en de organisatie dat niet of onvoldoende kan weerleggen, dan moet het feest maar niet doorgaan.

Niet moraliseren

Dat is een beslissing die het lokale bestuur moet kunnen nemen, zonder moraliserend te worden en alles maar te willen verbieden. Het is namelijk ook een taak van dat bestuur om ervoor te zorgen dat de stad leefbaar blijft en juist interessante evenementen aantrekt die zo divers mogelijk zijn. Dat is een fascinerend spanningsveld met evenveel uitdagingen als tegenstellingen.

Maar groter is niet altijd beter en zolang een organisatie faalt in het buiten de deur houden van relschoppers, mag de drempel best wel wat hoger gelegd worden om mensen aan te trekken die wél een leuke avond willen hebben..

Feesten en vechten gaan niet samen en wie dat niet snapt moet zichzelf maar eens voor het hoofd slaan.

Dan E