Haat en liefde: dance versus media

Dance organistoren en de media lijken niet met, maar ook niet zonder elkaar te kunnen. In een jarenlange haat-liefde relatie lijkt het toch vooral een kwestie van geven en nemen te zijn. Een relaas over dance versusmedia.

Boris van der Ham, Tweede Kamerlid voor D66, berichtte in zijn weblog al over de naar zijn mening bizarre koppen die na grote dansfeesten in de media verschijnen. Daarin wordt vooral de nadruk gelegd op het aantal aanhoudingen en niet zozeer op het feest zelf. Ter illustratie enkele nieuwskoppen van de WHITE, BLACK, Dance Valley en Extrema Outdoor: “ Stewards Sensation Black opgepakt: In totaal 159 aanhoudingen” (RTL Nieuws), “ Politie verricht 89 aanhoudingen tijdens Sensation“ (Nu.nl), “ Zestien aanhoudingen op Dance Valley” (Parool) en “Streng drugsbeleid op Extrema”(Nu.nl)

Dit soort berichtgeving, maar ook eerdere incidenten met kranten en tijdschriften, zorgt ervoor dat grote organisaties hun persbeleid aanpassen of zelfs helemaal geen pers meer toelaten tot hun evenementen. Zo kondigde Monumental, organisator van Awakenings, tot nader order een persstop aan.

Uit de oude doos: op stap met Boris van der Ham...

Met dergelijke persstops slaan organisaties, hoewel begrijpelijk, de plank volkomen mis. Het draagt alleen maar bij aan de beeldvorming dat er iets te verbergen valt. Nieuws kun je niet sturen, hoogstens beïnvloeden. Bovendien bestaat er nog zoiets als het recht op vrije nieuwsgaring. Journalisten laten zich niet tegenhouden door een persstop, die kopen gewoon een kaartje en doen alsnog verslag. Maar de kans dat je journalisten tegen zult komen op een dergelijk feest is echter zeer klein en daar zit dan ook de crux.

Een meer concretere oorzaak van negatieve berichtgeving zijn ondermeer een te hoge werkdruk en de persbureaus. Op redacties moeten minder mensen tegenwoordig meer doen en dan bieden de persbureaus lucht. Zij verzorgen zogenaamde nieuwsfeeds met onder andere nieuwsberichten -en interviews uit binnen- en buitenland, tegenwoordig zelfs in verschillende categorieën.

Nieuwsfeeds van persbureaus zijn dé manier voor kranten om in deze tijden van bezuinigingen en inkrimpen van redacties snel en gemakkelijk aan nieuws te komen. Vakblad De Journalist schrijft in een artikel dat door toedoen van bezuinigingen in de media journalisten nauwelijks nog achter hun pc vandaan komen. Uit onderzoek van de universiteit van Cardiff blijkt dat 70 procent van de nieuwsberichten in Britse kwaliteitskranten van persbureaus afkomstig is en nauwelijks bewerkt en gecheckt in de krant terechtkomt.

De werkplek van de gemiddele journalist..

Hoor en wederhoor zou echter hét credo van de journalistiek moeten zijn. Een bureauredacteur die een nieuwsbericht ontvangt zou het op zijn minst moeten checken en eventueel aanvullen met eigen research. Maar dat kost tijd en die is er niet.

Voor een betere weergave dient er toch echt iemand langs te gaan. Maar niet ieder medium heeft mensen in dienst, die naast schrijftalent, voldoende kennis en kunde bezitten om zoiets specifieks als een dansfeest te verslaan. Je zult immers verstand moeten hebben van de muziek en de artiesten en daar ook nog eens een verslag van een x-aantal woorden over kunnen schrijven. Voor de deadline. En waarom zou je mensen langs sturen als je een nieuwsbericht van een persbureau kunt overnemen?

Kranten of tijdschriften zouden meer gespecialiseerde redacteuren moeten aantrekken die verslag kunnen doen van feesten en festivals. In de Volkskrant, het NRC en op Nu.nl zijn zo nu en dan hele goede verslagen te lezen, maar dan nog zie je dat de nieuwsredactie van datzelfde medium elders een snel ANP-bericht plaatst over een x-aantal aanhoudingen op hetzelfde feest. Hier ligt hier dan ook een mooie rol voor de verschillende dance websites die ons land rijk is. Daar zitten veel door de wol geverfde mensen, met en zonder journalistieke achtergrond, die goed zijn in het verslaan van dergelijke evenementen. De laagdrempeligheid van het oprichten van dergelijke media veroorzaakt echter ook veel wildgroei.

De laatste jaren schieten dance portals dan ook als paddenstoelen uit de grond, maar helaas zitten daar veel malafide sites bij die slechts uit zijn op gratis kaarten. (Dance)journalist is een vrij beroep, dus iedereen kan en mag zich zo noemen. Het zou echter niet zo moeilijk moeten zijn om het kaf van het koren te scheiden. Toch trappen grote organisaties er nog wel eens in en dan moeten de goeden onder de kwaden lijden. Bijvoorbeeld in het geval van Dance Valley, dat door eerdere slechte ervaringen beslist dat de paspoorten van de fotografen als borg dienen totdat de gemaakte foto’s zijn ingeleverd bij de organisatie. Maar het kan nog gekker: diezelfde organisatie besloot dat alle op Dance Valley gemaakte foto’s ter beschikking moesten worden gesteld voor commerciële doeleinden. Toen de Nederlandse vereniging van Journalisten (NVJ) om opheldering vroeg, bleek dat de organisatie wilde voorkomen dat allerlei partysites foto’s van het feest zouden plaatsen om extra traffic te genereren. Om die reden zouden alle fotografen deze brief hebben gekregen. Uiteindelijk besloot de organisatie na overleg met de NVJ dat dit niet zou gelden voor fotografen met een perskaart, omdat dergelijke clausules nooit voor journalistieke fotografie mogen gelden. (De Journalist nr. 13).

Na al die jaren kan gezegd worden dat de serieuze, onafhankelijke dance journalistiek soms nog steeds in de kinderschoenen staat. Maar de oorzaak daarvan ligt ook zeker bij de ons-kent-ons-mentaliteit en de lange tenen van deorganisatoren. Daardoor ben je als dance journalist vaak embedded. Toch zijn erook de nodige successen behaald. Dat is mede te danken aan de enorme populariteit van dance. Door het meer mainstream worden van grote festivals zie je dat de berichtgeving erover toeneemt. Daar zijn de media debet aan, want die pakken deze berichtgeving op.

Feitelijk ontstaat er hier een interessante tegenstelling: in de prepubliciteit wordt de media opgezocht en als het ware ‘gebruikt’ om de boodschap, de uiting over het feest, naar buiten te krijgen. Het doel van massacommunicatie is dat je zoveel mogelijk mensen wilt bereiken. Maar als diezelfde media dan in de aanloop naar de postpubliciteit een kijkje wil nemen op het feest dan… Wordt het moeilijk. Afspraken, contracten en soms zelfs de enge belofte dat er geen negatieve of voor de organisatie nadelige uitingen gedaan mogen worden zijn daarbij soms normaal. Bovendien wil de organisatie vaak alles inzien voor publicatie en eigent zij zichzelf het recht toe om het materiaal te houden, te gebruiken en zelfs te veranderen. Wie niet akkoord gaat, krijgt geen toegang.

Organisaties zouden de pers niet alleen als verlengstuk moeten gebruiken, maar ook meer openheid moeten betrachten. Dit houdt niet in dat zij beperkingen opleggen of paspoorten innemen, maar dat de pers – van NRC tot freelance dance journalist – niet alleen zoveel mogelijk ongehinderd zijn werk moet kunnen doen, maar ook de gelegenheid moet krijgen om de dance scene te begrijpen en te doorgronden. Goede afspraken moeten voorkomen dat journalisten zomaar een podium oplopen, naast de dj gaan staan omdat zij de titel van een plaat willen opschrijven of achter de bar gaan kijken of alles daar wel goed gaat. Maar een kijkje op de EHBO moet bijvoorbeeld kunnen. Kennelijk bestaat het beeld dat daar de hele dag zwaar gedrogeerde mensen zitten die met schuim op hun mond bijna doodgaan van de tien pillen die ze op hebben gegeten. Maar de realiteit is dat het vaak beperkt blijft tot het plakken van een pleister, wat oververhitte feestgangers en een verstuikte enkel. Grootste boosdoener: alcohol (vanaf zestien jaar te verkrijgen in iedere buurtsuper).

De taak van de media is ondermeer het informeren, controleren en opiniëren. De media moet dan ook berichten dat er op een feest met 40.000 mensen, 39.911 personen het geweldig naar hun zin hebben. Die 89 aanhoudingen op WHITE vertegenwoordigen 0,2225 procent van het aantal feestende mensen. Hierdoor kun je niet anders concluderen dat er nagenoeg geen incidenten waren en dat alles onder controle was. Datzelfde geldt voor Dance Valley: de 16 aanhoudingen op 54.000 bezoekers, dat is 0,02962962962962962962962962962963 procent!

Nagenoeg geen incidenten op WHITE...

Verschillende onderzoeken door, onder andere het Bonger Instituut in Amsterdam en de afdeling epidemiologie van de GG & GD in Den Haag, laten een daling zien van het XTC-gebruik onder jongeren. Daar kun je als integere journalist dan ook niet onderuit komen. Berichten over 89 drugsgerelateerde aanhoudingen op 40.000 bezoekers zouden dan ook met scepsis moeten worden ontvangen, omdat je hier praat over te verwaarlozen percentages. Het is non-nieuws en dan heb je de plicht je lezers daar juist over te informeren, opdat zij zelf een beeld kunnen vormen. Zo ook afgelopen zaterdag, met maar liefst zestien aanhoudingen onder 35.000 bezoekers van Extrema Outdoor. Hoeveel procent dat is, mag je deze keer zelf uitrekenen. Maar voorlopig is het 1-0 voor de politie Brabant die dit nieuws enkele weken geleden bekendmaakte, waarop het groot werd opgepakt in de landelijke media.

Extrema zou er op haar beurt goed aan goed aan doen dit tegennieuws groot bekend te maken, want dat we hier praten over peanuts, mag inmiddels wel duidelijk zijn.  De politiepersvoorlichter zegt in het filmpje dat je hier vind ‘dat ersoms zelfs doden vallen’. Maar waar is de kritische journalist die vraagt: “Oh ja? Wanneer dan? Waar dan? Hoeveel doden dan?”

Desondanks dat zal er altijd – zowel binnen als buiten de dance scene – een spanningsveld blijven tussen communicatiemensen en journalisten. Zij kunnen niet met, maar ook niet zonder elkaar. Het is en blijft een verhaal van haat en liefde…

Dan E