Een DJ is een leeghoofd!

Partyscene Redactie | 1 januari 2005
blogs

Een DJ is een leeghoofd!


De dance-industrie, hoe groot die vandaag de dag ook lijkt, stelt helemaal niets voor in vergelijking met de reguliere pop-, rap- en rockbusiness. Zo op het eerste gezicht lijkt de dance-bizz het aardig voor elkaar te hebben; Armin staat als eerste DJ solo in Ahoy en onze Tijs stond op het grootste media platform ooit in de geschiedenis van de mensheid: De Olympische Spelen. Van het dance-front dus niets dan goed nieuws. Toch?

Maar als je je bedenkt dat 'dance' in z'n huidige vorm inmiddels zo'n zestien jaar bestaat, is er, afgezien van genoemde voorbeelden, niet echt veel progressie geboekt. Let wel, we hebben het immers over diverse generaties die met dit muziekgenre zijn opgegroeid. Maar hoeveel boeken heb jij in je kast staan die de geschiedenis van house documenteren? Hoeveel films heb jij het laatste anderhalf decennium gezien met 'onze' dancescene als decor? Ik heb ze niet gezien. Tenzij je vindt dat een film als Naar De Klote een juist tijdbeeld weergeeft.



Geeft 'Naar De Klote' een juist tijdbeeld?

Hoe komt dat dan? Ik denk dat het hardnekkige vooroordeel dat dance vooral leeghoofdigheid is en niets meer, waarheid is geworden. Hoewel, geworden? Misschien is dat wel altijd zo geweest. Lang heb ik mezelf moeten verdedigen tegen irritante burgermannetjes en -vrouwtjes die steeds maar weer lieten blijken dat house geen inhoud had. En steeds maar weer zei ik dan, dat dat ook de bedoeling niet was en dat je juist alles, inclusief inhoud - wat dat dan ook mag zijn, moest loslaten. En dat vind ik natuurlijk nog steeds.

De leeghoofdigheid die ik echter bedoel, is vooral het missen van engagement. Als je naar de geschiedenis van popmuziek kijkt, zie je dat zowat elk populair genre met een zekere leeghoofdigheid begint. Je hoeft alleen maar te kijken naar teksten uit de fifties toen rock net opkwam. Be-Bop-A-Lu-La. Anyone? Maar de evolutie van rock heeft inmiddels wel geleid tot een Bono of een Bob die van de wereld een betere plek probeert te maken.

Hetzelfde geldt ook voor R&B: Als je kijkt naar het legendarische Motown-label - of beter: luistert, dan zie je ook een verschuiving van leeghoofdigheid naar engagement. Van 'Baby Love, My Baby Love' naar 'What's Going On' van Marvin Gaye op hetzelfde label in nog geen zeven jaar tijd, zegt in ieder geval dat het genre evolueert. Hoewel Marvin Gaye op het befaamde album allerlei misstanden zoals milieuvervuiling en racisme aan de orde laat komen, was en is het album nog steeds funky en dansbaar. Vergeet niet: Destijds was soul wat dance nu is.



What's Going On!

R&B domineert vandaag de dag, diep geworteld vanaf de jaren '60 met artiesten als Sam Cooke, James Brown en Marvin Gaye. Maar het succes komt ook van genieen zoals Berry Gordy, oprichter van Motown. Die groei komt voornamelijk door het zakelijk inzicht van mensen als Gordy, maar ook door het engagement van artiesten als zojuist genoemd. Zonder die maatschappelijke betrokkenheid zou bijvoorbeeld de R&B stroming nooit zo groot geworden zijn als die vandaag is. Zelfs wanneer het engagement vandaag de dag, op een enkele uitzondering na, zo goed als verdwenen is. Wat wel overbleef, is de zakelijkheid die door en door geprofessionaliseerd is en dat is de reden waarom een Jay-Z, Snoop Dogg en Beyonce wel aanwezig zijn op een happening als Live8 en 'wij' DJ's niet.

Een ander voorbeeld: Ook al doet multiculti-held en rapper Ali B. me persoonlijk helemaal niks, hij heeft wel wat te zeggen. En ineens heb je daar de maatschappelijk geengageerde multiculti-nederrap. Zie daar: Nederlandse rap is volwassen geworden en wordt serieus genomen. Dat we daar de swingende, peace-vingerende Bea en een beroerde streetwise witte ghettoneger act van Borsato bij krijgen, is natuurlijk een ander verhaal. Maar dat fenomeen van plaatsvervangende schaamte is nu eenmaal een bijproduct van acceptatie van de grote massa.

Wat ik bedoel te zeggen, is dat de mening van een artiest, ongeacht het genre, het enige middel is om een muziekgenre echt te laten evolueren naar een hoger plan. Het is daardoor ook de enige manier om er echt commercieel succes mee te behalen. En de dance- en DJ-scene schiet juist hier in tekort. Wij zeggen namelijk niks. Wij zijn nietszeggend. Al zestien jaar lang.



Ali B. heeft wel wat te zeggen, vindt ook Bea

Een van de meest gesamplede fragmenten in housemusic komt van Martin Luther King's beroemde speech 'I've Been To The Mountain Top', ooit uitgesproken in de strijd voor gelijke rechten van zwarten in Amerika. Niet omdat de producers zo graag een stem wilden hebben of iets te zeggen zouden hebben. Nee. De track klinkt gewoon lekkerder dan zonder die sample. En de tekst was 'kaal', gemakkelijk aan te komen en daardoor te gebruiken. Meer niet.

Veel mensen die werkzaam zijn in de dance-bizz beklagen zich met regelmaat over het feit dat de grote jongens in de muziekbusiness dance als een nichemarkt zien. Dat het alleen interessant is voor een klein aantal liefhebbers en daardoor niet commercieel aantrekkelijk. En veel mensen die werkzaam zijn in de dance denken dit op te lossen door hits te scoren. Het gevolg is dat heel veel labels krampachtig de ene kaashit door de andere laat opvolgen. De conclusie is, dat wereldwijd inmiddels geen enkel radiostation van belang er nog maar over piekert om dance te programmeren. Eigen schuld, dikke bult.

En toch ben ik, hoewel de radiostations en major platenlabels geen ongelijk hebben om nog meer kaas te programmeren, er van overtuigd dat het in een klap zou kunnen veranderen. En wel door een 'sprekende' Superstar DJ. En dan doel ik niet op het gebruikelijke geneuzel in de trent van 'O, ik heb het zo druk, gisteren Bahrein en straks LA' of 'Mijn studio is twaalf meter lang', maar meer zoiets in de trent van 'Bush is een lul, ik draai pas weer in Amerika als 'ie is afgezet', of '...het zogenaamde vogelgriepvirus zou wel eens het einde van miljoenen mensenlevens kunnen betekenen en omdat ik veel vlieg zou ik wel eens een van de eerste slachtoffers kunnen zijn...'. Ik noem maar wat. Praten in plaats van neuzelen.

Helaas is controverse of desnoods een eigen mening nog steeds not done in DJ-land. Is 'onze' scene dan werkelijk zo vol met leeghoofdigheid? Of is het gewoon angst? Ik kan me zo voorstellen dat de gemiddelde top-10 superstar-DJ geen woorden vuilmaakt aan de buitenlandse politiek van de president van de Verenigde Staten. Stel je toch voor: Straks pakken ze je visum af en weg is je top-10 notering.



Harry tegen Moby: 'Ik vind je muziek erg goed!' ;-)

Nu wil ik niet zeggen dat je als zijnde superstar DJ zulke uitspraken zou moeten doen. Het zou wellicht niet verstandig zijn. Neem bijvoorbeeld Moby, een van de weinige succesvolle dance-crossover artiesten: Niks controversieels hier. Je noemt gewoon in elk interview God en dat je vegetarier bent. En daarbij hang je ook nog eens een gitaar om je nek. Want ook al speel je heel beroerd, of voor mijn part helemaal geen gitaar, het staat wel goed. En is bovenal geloofwaardig. Zingen is natuurlijk de overtreffende trap. Kan 'ie ook niet. Maar het werkt wel. Hij zegt namelijk iets.

Natuurlijk zou het geweldig zijn als Tiesto bij Barend en Van Dorp met prachtige volzinnen de kracht en pracht van de muziek van onze generatie zou verwoorden. En het zou onrealistisch zijn om te verwachten dat een Armin van Buuren of een Marco V. bij RTL-Boulevard een beetje ging filosoferen over het gevoel dat hij ervaart bij het gelukkig maken van inmiddels honderdduizenden kids wereldwijd. En misschien zou het toch echt te veel gevraagd zijn om het juist vanuit de trancehoek te moeten laten komen. Of vanuit de dancescene uberhaupt. Maar goed, het verklaart wel waarom dance niet (commercieel) groter is geworden dan andere muziekstromingen. Het mist persoonlijkheden.

Een andere reden waarom dance na zestien jaar nog steeds niet echt mainstream is, komt simpelweg gewoon omdat er niet veel gezegd wordt. We hebben hier voornamelijk te maken met instrumentale muziek, aan elkaar gepraat door artiesten zonder microfoon. Dj's zijn de enige non-verbale artiesten in muziekland. DJ's zijn doorgaans ook geen songwriters, dus kan je ze ook nooit aanspreken op hun teksten. Dat is een van de redenen waarom interviews met dj's over het algemeen zo onvoorstelbaar en voorspelbaar saai zijn.



Mogen wij dan geen eigen James Dean hebben?

Eigenlijk zou ik het woord 'dance' of 'house' niet eens moeten noemen in de context van dit verhaal. Als een bepaalde muziekstroming eenmaal bovengronds komt, stelt het meestal al helemaal niks meer voor. En dat is een lange tijd terug al gebeurd. En eerlijk gezegd wil ik niet dat het net zo mainstream wordt als R&B. Er is al zoveel commerciele dance-shit.

Maar stiekem hoop ik wel dat er in de aankomende periode een echte DJ-persoonlijkheid opkomt die, al is het maar voor een keer, van de platgetreden en opgedroogde dance-paden afdwaalt. Dat 'ie z'n zegje doet, hier en daar een schop uitdeelt en voor mijn part onder mysterieuze omstandigheden te pletter stort met een vliegtuig. Waarom niet? Mogen wij dan geen eigen James Dean hebben? Een beetje mythevorming kan toch geen kwaad? We zijn toch zeker geen saaie leeghoofden!? Anyways, tot zich zo'n geval voordoet blijft de dancebizz maar een klein jongetje in de grote popwereld. Is niet erg. Zestien jaar is nog jong.

Harry Lemon
DJ Lemon8

Meld je aan voor de
en ontvang het laatste partynieuws