DVD-review: Paradise Now

Tekst: René Passet

Natuurlijk won Paradise Now afgelopen winter geen Oscar in Hollywood. Het was al een klein wonder dat de Nederlands/Palestijnse film überhaupt genomineerd werd. Elders in de wereld werd het omstreden Paradise Now wel overladen met prijzen. Omstreden, omdat de film gaat over twee Palestijnse zelfmoordenaars. Twee jongens die zichzelf willen opblazen voor de -in hun ogen- goede zaak. Wat bezielt zulke jongens? Wat gaat er in ze om? En waar komen ze vandaan?

De Nederlands/Palestijnse regisseur Hany Abu-Assad geeft antwoord op die vragen zonder duidelijk stelling te nemen in het ingewikkelde conflict. Weliswaar toont hij in een aantal scènes de dagelijkse vernederingen waarmee de Palestijnen in de bezette gebieden te maken krijgen, tegelijkertijd schildert hij de schimmige lui achter de niet bij naam genoemde Palestijnse verzetsbeweging af als kille en berekenende mensen. Zo klein is het vertrouwen in hun levende bommen, dat de eenmaal omgehangen explosieven alleen door de terroristen zelf kunnen worden verwijderd.

Said en Khaled, de twee hoofdpersonen uit de film, lijken daarentegen doodgewone en sympathieke jongens. Ze zijn collega's op een autosloperij in Nablus op de Westbank. Na het werk lurken de twintigers samen in het gras aan de waterpijp, praten over meisjes en luisteren naar muziek. Het zijn geen religieuze fanatici, geen vechtersbazen en met politiek zijn ze ook niet bezig.

Daardoor is het beste verbazender dat ze een aangeboden zelfmoordmissie in Tel Aviv zonder aarzelen aannemen. Alsof ze er al maanden op zaten te wachten.

"Beter de dood dan leven in minderwaardigheid", spuwt Said ter rechtvaardiging. En "We kunnen alleen ons lichaam nog inzetten als wapen", zegt 'de ander. Het tekent de frustraties van veel Palestijnen in de bezette gebieden. Ze leven in een openbare gevangenis zonder toekomst, zonder perspectief. Daar komt bij dat de beide vaders van Said en Khaled slachtoffers waren in de intifada.

In de tweede helft van de film zien we hoe de geplande bomaanslag in het honderd loopt, waarna de twee (met de bomvesten nog om) van elkaar gescheiden worden. Wat volgt is een nagelbijtend spannende zoektocht waarin de twijfel bij allebei toeslaat. Het is het spannendste gedeelte van de film, waarbij de regisseur met subtiele humor het absurde van de situatie onderstreept. Zo blijkt een videotheek banden te verhuren met afscheidsboodschappen van martelaars en executies van collaborateurs. "Eigenlijk zou ik die laatste duurder moeten maken", verzucht de videotheekeigenaar. "Er is meer vraag naar."

Paradise Now is nu uit op DVD, met veel extra's, waaronder een interessant interview met de regisseur over de tegenwerkingen van zowel de Israëlische als Palestijnse autoriteiten.