René Passet's film preview: Thirteen

Wat deed ik toen ik dertien was? Net als hoofdpersoon Tracy dronk ik voor de eerste keer alcohol en had voor het eerst seks. Maar veel heftiger dan dat werden mijn puberale groeistuipen niet. Geen LSD-trips, geen berovingen en zeker geen zelfverminking met een nagelschaartje. Toch had het dubbeltje heel makkelijk de andere kant op kunnen vallen, besefte ik toen ik Thirteen zag. Deze krachtige, realistische en rauwe debuutfilm van de Amerikaanse filmmaakster Catherine Hardwicke (voormalig productiedesigner voor Tank Girl, Three Kings en Vanilla Sky) hakt er behoorlijk in.

Neem alleen al de heftige beginscène, waarin Tracy en haar boezemvriendin Evie elkaar beurtelings op de bek slaan na een paar flinke teugen lachgas. Schaterlachend, tot bloedens toe. In de vier maanden daarvoor heeft Tracy (Evan Rachel Wood) een metamorfose ondergaan. Van schuchter, poëtisch en a-modieus meisje dat goed met haar alleenstaande stoere hippiemoeder op kan schieten tot recalcitrante bitch die steelt, pillen snuift en iedereen een grote bek geeft.

De verandering begint als ze op school de supercoole chick Evie Zamora (de onervaren Nikki Reed, die als 13-jarige ook meeschreef aan het script en haar eigen ervaringen in de film verwerkte!) tegenkomt en ziet wat haar heupbroek, string en make-up bij schooljongens teweegbrengt.
Aanvankelijk lopen Tracy's pogingen om vriendschap te maken op niets uit. Ze wordt uitgelachen om haar blauwe sokken en om haar gechoqueerde reactie als ze ziet hoe de hippe Evie aan haar kleren komt: winkeldiefstal. Maar Tracy leert snel, en binnen no-time draagt ze ook kleine onderbroekjes, strakke topjes en heeft ze een tongpiercing. Dat Evie Zamora slecht nieuws is, is ons dan allang duidelijk. Maar moeder Mel (gespeeld door een fantastisch in vorm zijnde Holly Hunter, die haar beste rol speelt sinds The Piano) heeft aanvankelijk niks in de gaten. Ze heeft zelf zorgen genoeg. De vader van Tracy verliet ma voor een carrière en haar huidige vriend, de goedmoedige sukkel Brady, is net afgekickt van de coke.

Het afglijden van Tracy gaat geleidelijk en wordt door Hardwicke overtuigend verteld. De rauwe, documentaire-achtige manier van filmen doet denken aan de eerste seizoenen van NYPD Blue, met snelle, van de schouder gefilmde shots en abrupte camerawendingen. Zo kijken we tijdens de eerste ontmoeting van Tracy en Evie eventjes door hun ogen, met quickscans van sieraden, kleding en schoenen. Zoals iedereen wel eens binnen een paar seconden keurt en oordeelt.
Een andere scène die bijblijft is de wiet en LSD-trip in een nachtelijk park, met dansende schaduwen tegen de achtergrond van ontwaakte grassproeiers. Waar was jij toen je je eerste blowtje rookte?

Thirteen is geen vrolijke film maar beslist ook geen zwartgallig portret van een verrotte jeugd. Nee, het is een realistische kijk op opgroeien in een op hol geslagen harde wereld waarin je als onzekere puber je weg moet vinden tussen hyperconsumptie, MTV-tits en ass en uitbundige reclame. Lichtjaren verwijderd van de gemiddelde suikerzoete Hollywood-puberstories, maar ook lichtjaren beter.

René Passet