Afgestoft: DJ Shadow - Endtroducing (Mo\'Wax)

Geniale groeiplaat

In de serie 'Afgestoft' blikt Love2Party met weemoed terug op een klassieker. Albums waar de herinneringen letterlijk en figuurlijk aan vast kleven. En al zijn de tussenpozen soms lang, het zijn albums die iedere keer weer met enthousiasme afgestoft worden en bij beluistering nog steeds zo goed klinken. Of zelfs beter.

Tekst: JRN

Het jaar was 1996 en ik zat nog op de middelbare school. Wat een leven. Ik was een heilig boontje dus spijbelde niet, maar was natuurlijk immens blij als er lessen uitvielen en ik vroeger weg kon. Regelmatig toog ik op zulke middagen dan naar het centrum van Rotterdam. Op de fiets of drie haltes met de metro.
In de stad struinde ik vooral langs tweedehands platenzaken en cd-winkels. It Records, Plaatboef, Plato en Sounds konden op een bezoek rekenen.

In kranten en tijdschriften las ik vol belangstelling de recensies en hield geinteresseerd de ontwikkelingen binnen de muziek bij. En aangezien het 1996 was, was er ook nog een Virgin Megastore in de stad waar ik wel eens binnenstapte. Daar waar nu een witgoedgigant is gevestigd, stonden destijds bakken met cd's. En daar greep een afwijkende hoes in de hoek hiphop/dance mijn aandacht. Een kartonnen hoes met een foto van twee in platenbakken graaiende jongens. Op de zijkant stond de naam van de artiest en de titel afgebeeld. Endtroducing van DJ Shadow.


Dat zei me niet zo veel, maar net genoeg om hem nog even in mijn handen te houden. Ik had er waarschijnlijk terloops wat over gelezen en het album werd uitgebracht op Mo'Wax. Toch een kwaliteitskeurmerk. Ik besloot tot koop over te gaan.
Thuisgekomen beluisterde ik het album in mijn bescheiden kamer op mijn bescheiden Philips boombox. De kartonnen hoes bleek een kleine simulatie te zijn van een platenhoes. Een buitenhoes met daarin een andere hoes die op een dubbelelpee leek. Er zat echter maar een opening in en daaruit gleed een soort wit servetje. Daaruit rolde uiteindelijk weer het schijfje. Het witte servetje was natuurlijk een kleine kopie van de stofhoes bedacht ik me later. Zo veel inventiviteit en moeite voor de verpakking, dat beloofde wat.

Ik zette de cd op, maar verloor al snel de concentratie - de muziek kwam niet echt door. Waarschijnlijk las ik een paar hoofdstukken uit mijn Geschiedenisboek als huiswerk voor de volgende schooldag, of had mijn moeder me geroepen voor het eten. Toch zette ik het album nog een keer op nadat ik na het eten weer kamerwaarts was gegaan. Het was mijn eerste zogenoemde groeiplaat. Langzaamaan greep de plaat me.

DJ Shadow, geboren als Josh Davis, putte uit zijn eigen graaicultuur. Hij had gegrepen wat hij kon grijpen tijdens zijn speurtochten naar vinyl. Zijn composities zijn opgebouwd uit talloze stukjes muziek, samples, effecten en draaitafeltechnieken. Nog niet bekend met het bestaan van technieken als beatjugglen, dus wat klonken die drums apart en heftig. De ritmestructuren waren nog steeds funky, ondanks de aparte drumpatronen. In een relatief kort nummer als Organ Donor zat al meer geniale muzikaliteit dan in vele andere platen die ik al had. Er hulde een dreiging in de muziek, een kwestie van aantrekken en afstoten. Bombastisch af en toe, chaotisch zelfs, maar toch met een eigenzinnige samenhang. Zoiets had ik nog nooit gehoord.


Het was de eerste plaat die ik op het hoogste volume afspeelde, tot mijn ouders even de trap opkwamen om te vragen of ik even normaal kon doen. Het was de eerste plaat die ik zo stil mogelijk luisterde als mijn ouders in de kamer naast mij al op bed lagen en ik Endtroducing nog even wilde horen. Het was de plaat die zeker mee zou gaan als ik naar een onbewoond eiland zou worden verbannen.

Het was de plaat waardoor ik anders naar muziek ben gaan luisteren, waardoor ik een ander besef van muziek kreeg. Dit kon dus ook worden gecreeerd met geluid, ritme en sfeer.
Ik ben door Endtroducing echter niet achter draaitafels gekropen om zelf te gaan draaien of aan turntablism te gaan doen (luister mijn set op dik. nog maar eens). Maar sinds die tijd volg ik DJ Shadow wel vrij intensief. Ik kocht opvolger The Private Press, ik kocht eerdere singles en verzamelaars met maar een nummer van Shadow. Hij werkte mee aan U.N.K.L.E., waardoor dat album dus ook present is in mijn collectie. Via internet schafte ik limited edition mixalbums aan vol obscure radiojingles en reclamedeuntjes. Concerten op dvd zijn ook in mijn bezit. Maar geen van die schijfjes vergaarde zo weinig stof en maakte zo veel impact als Endtroducing.

DJ Shadow zou eigenlijk 12 juni weer eens optreden in Nederland in de Amsterdamse Melkweg. Dat concert is echter pas afgelast. Het nieuwe album The Outsider komt waarschijnlijk deze zomer uit. Vooralsnog treedt DJ Shadow (live) wel aan tijdens Lowlands. Dat optreden zal in het teken staan van zijn nieuwe plaat.

DJ Shadow

Weemoedig stoften wij reeds af:
Biosphere - Patashnik
Boards of Canada - Music Has The Right To children
The Orb's Adventures Beyond The Ultraworld
Aphex Twin - Selected Ambient Works 85 - 92
Future Sound of London - Lifeforms