Aphex Twin - Drukqs (Warp)

Piano intermezzo's verzachten pijn van drilboren

Hij is er. De marketingmolen draaide al een tijd op volle toeren. Maar nu ligt de nieuwe Aphex Twin, met de titel Drukqs, in de winkel. Wat de in 1971 in Cornwall geboren Richard James dit keer zelf heeft gebruikt, is me niet duidelijk. Maar het contrast tussen de minimale stukjes pianomuziek en de onnavolgbaar over elkaar heen buitelende ritmes en snerpende acidklanken had niet groter kunnen zijn. Het wordt een zware proef voor de fans. Bieden die ingetogen pianostukken voldoende rust om bij te komen van de martelende ritmes en gepijnigde klanken? Zijn status is groot, dat is zeker. Maar na de commercieel succesvolle singles 'Come To Daddy' en 'Windowlicker' zal het voor veel fans schrikken zijn.

Fans die zich af en toe behoorlijk om de oren laten slaan met industriele en overstuurde techno waarin machines piepen en knarsen. Of met opgeschroefde acidjungle waarin hectische ritmes over elkaar heen buitelen en het resultaat klinkt als een stel op hol geslagen drilboren. Net zo makkelijk schakelt Aphex Twin over op sfeervolle ingetogen stukken muziek waarin sprookjesachtige melodietjes zich wellustig om rustig tikkende beats wentelen. Zijn albums als 'I Care Because You Do' en het 'Richard D. James Album' zijn daar goede voorbeelden van. Heel diep ging hij op het minimale en beatloze dubbelabum 'Selected Ambient Works II'. Maar volgens velen is zijn mooiste album 'Selected Ambient Works 85-92' waarop prachtige melodieen zich laten meevoeren door ingetogen maar verdomd spannende ritmes. Dat laatste is spaarzaam aanwezig op Drukqs. Het dubbelalbum telt maar liefst dertig tracks waarvan een groot aantal korte stemmige piano intermezzo's en minimale ambient tracks zijn. Het zijn de maniakale ritmes en snijdende acidklanken die de sfeer door het album heen bepalen.

De onuitsprekelijke titels lijken nergens op. En dat geldt ook voor de muziek. Op Vordshosbn dreunt een bas zwaar door de kletterende machinale beats terwijl snerpende geluiden de boel aardig opzwepen. Het wordt net zo makkelijk gevolgd door de folkmelodieen van Kladfvgbung Micshk. Met het angstaanjagende vrouwengegil in de track Gwarek 9 dalen we af naar het diepste stuk van Drukqs waar minimale geluidseffecten opdoemen in langgerekte klanken. Gelijk weer gevolgd door een anderhalf minuten durend stukje downtempo techno met wat dubeffecten met de opmerkelijke titel Orban Eg Trx 4. Een stemsample is de volgende track van dertien seconden, gevolgd door een stukje klaviermuziek van dik twee minuten waarna het album afsluit met een stemmig stukje pianomuziek.

Ook het tweede album biedt een groot aantal momenten van rust waarna de boel vervolgens lijkt te exploderen in losgeslagen ritmes waarover melodieen en klanken een gevecht voeren. Maar net zo makkelijk hoor je zijn moeder hem via zijn antwoordapparaat toezingen voor zijn verjaardag. Recht tegenover de vele fans die Aphex Twin wereldwijd heeft, staat een grote groep mensen die beweren dat er een steekje bij hem los zit. Wat zal het effect van Drukqs zijn?

Luisteren naar Drukqs