Een auteursdebat op ADE 2010. Hoe gooi je een idealistische, maar ook enigszins naïeve Europarlementariër van GroenLinks vakkundig voor de leeuwen?
Tekst en foto's ADE: Susanne Woning
Ook ADE ontkwam er dit jaar niet aan: een nieuwe ronde in het steeds grimmiger wordende auteursrechtdebat. Naar aanleiding van de veelbesproken reactie van Armin van Buuren bij Kunststof Radio op uitlatingen van Europarlementariër Judith Sargentini (GroenLinks), werd op het laatste moment een extra paneldiscussie aan het programma van ADE 2010 toegevoegd. Ook Buma/Stemra CEO Hein van der Ree was van de partij.
In de schaduw van het nieuws rond de uitgelekte brief van de Franse president Sarkozy, waarin hij pleit voor een EU-lobby voor invoering van de omstreden Franse ‘three-strikes-out’-wet, deed Sargentini een poging haar bezwaren tegen dergelijke wetgeving toe te lichten. GroenLinks is –zoals bekend- tegenstander van het zonder tussenkomst van de rechter afsluiten van de internetverbinding van illegale downloaders, omdat dat in strijd zou zijn met een aantal burgerrechten (communicatievrijheid en privacy). Er zou volgens Sargentini moeten worden gezocht naar andere commerciële opties die aansluiten bij de online werkelijkheid i.p.v. het handhaven van het huidige systeem en het overgaan tot zwaar straffen van individuele downloaders. Maar praktische voorstellen had ze helaas niet paraat en dat kwam haar deze middag duur te staan.
Ze stuitte op een muur van weerstand in het kleine bovenzaaltje van het Felix Meritis. Zoals verwacht was Buma/Stemra’s Hein van der Ree onvermurwbaar. Na een (hopelijk!!!) grapje dat hij onlangs "ook was begonnen met internet", verkondigde hij dat de online wereld en de offline wereld niet van elkaar verschillen. Het huidige auteursrecht zou dus prima te handhaven zijn op internet. En aangezien de illegale downloadsites lastig te bestrijden zijn en het aan wettelijke middelen ontbreekt om het probleem effectief via de internetproviders op te lossen: “rest ons alleen de mogelijkheid om de individuele downloaders aan te pakken”. Hij voegde daar aan toe dat we ons moeten realiseren dat in de tracks die in de Download Top 100 van The Pirate Bay staan “enorm veel geld is geïnvesteerd door de platenmaatschappijen”. Geen verrassende standpunten voor de CEO van een auteursrechtenorganisatie, die de eigen winkel probeert te beschermen.
We hadden dan ook meer interesse in de mening van Armin van Buuren, de enige auteur in het gezelschap. Tijdens het debat gaf hij meerdere keren aan er “met lood in de schoenen te staan”, omdat hij het liever over de leuke kanten van het muziek maken heeft. Toch wou hij het debat aangaan. Er was begrip voor zijn opmerking dat de ontwikkelingen in de muziekindustrie momenteel verontrustend zijn: “Veel artiesten moeten bijbanen nemen om rond te komen en veel muziekdistributeurs zitten in financiële problemen”. Sargentini chargeerde door te zeggen dat de omstandigheden veranderd zijn: "en dat je in de wereld van de kunst nou eenmaal moet accepteren dat je er soms je brood niet mee kunt verdienen".
Dit loze argument werd terecht weggehoond, al moet ook gezegd worden dat van de ongeveer vijfendertig mensen in de zaal er een flink aantal op de loonlijst van Van Buurens label Armada stond. Ook het brein achter BREIN -Tim Kuik- zat in de zaal. Sargentini vond opvallend weinig medestanders en de discussie verzandde in een inspiratieloos welles-nietes, waarin alle vastgeroeste standpunten nog maar weer eens van stal gehaald werden. Ook splitsten de panelleden elkaar het vinden van een praktische oplossing in de maag.
We hadden meer verwacht van een voormalig rechtenstudent als Van Buuren. Hij schaarde zich achter de standpunten van Hein van der Ree en pleitte voor handhaving van het huidige auteursrecht. Dit terwijl hij toch als geen ander zou moeten weten dat wetgeving soms wordt ingehaald door de actualiteit en nieuwe maatschappelijke inzichten.
Technische mogelijkheden om een downloadverbod te omzeilen, de haalbaarheid van het handhaven van zo’n downloadverbod, problemen met afwijkende auteursrechten in andere landen, de vraag of downloaden überhaupt wel kan worden aangemerkt als ‘diefstal’, de wensen van auteurs die minder succesvol zijn dan Van Buuren en misschien wél prijs stellen op de verspreiding van hun muziek via internet: het zijn allemaal praktische en realistische problemen waar Van Buuren en Van der Ree de ogen blijkbaar voor sluiten. Het enige punt waarop de partijen het echt eens wisten te worden, was dat artiesten op de één of andere manier toch gecompenseerd moesten worden voor hun muziek.
Judith Sargentini begaf zich in het hol van de leeuw en had, ondanks goede bedoelingen, te weinig kennis van zaken om de dialoog op de ADE-vrijdag echt aan te zwengelen. Hierdoor stond de uitkomst van dit discussiepanel al vast, voordat het gesprek goed en wel begonnen was.
Meer ADE 2010: