René Passet's filmreview:Nobody Knows

De Japanse regisseur Hirokazu Koreeda maakte over dat gegeven een prachtige film, waarmee hij vorig jaar op het filmfestival van Cannes (en dit jaar in Rotterdam) veel indruk maakte. Vooral de 12-jarige hoofdrolspeler Yûya Yagira is fantastisch als de vroeg volwassen en verantwoordelijke Akira, compleet met manga-kapsel en vuur in z'n ogen.

Nobody Knows begint met door moeder Keiko binnensmokkelen van drie van haar vier kinderen in het nieuwe appartement waar ze gaan wonen. De huisbaas zou nooit toestemming geven voor zoveel potentiële herrieschoppers, dus zijn de twee jongste kinderen verstopt in een koffer en wordt een ander later binnengeloodst. Onder geen beding mogen ze naar buiten. Zelfs het balkon is verboden terrein.

Keiko heeft veel huishoudelijke taken toebedeeld aan Akira en gaat zelf regelmatig de hort op. Niet alleen voor werk, maar ook voor (rijke?) minnaars die we nooit te zien krijgen. De periodes dat ze afwezig is worden langer en langer, en uiteindelijk blijft moeder voorgoed weg. Wel stuurt ze aanvankelijk nog af en toe geld naar huis.

Akira houdt zich met zijn vier broertjes en zusjes lange tijd dapper staande. Hij doet de boodschappen, maakt het eten en ritselt afgeschreven groenten en noedels bij de plaatselijke supermarkt. Toch treedt langzamerhand het verval in. Heel subtiel. Je ziet het aan de kleren van de kinderen, die langzamerhand steeds valer worden. Aan hun langer wordende haar. En aan het langzaam vervuilende appartement.

Hirokazu Koreeda blijkt een meester van het kleine gebaar. Shots van vier lege glazen, een vlek of restjes nagellak op een kindervinger vertellen het verhaal. Terloops zweeft de camera over een onbetaalde energierekening. Met kindertekeningen erop.

Vrijwel alle camerastandpunten zijn opzettelijk laag, zodat we niet neerkijken op de kinderen maar ze op gelijk niveau zien. Als jonge volwassenen.

Het was makkelijk geweest om de moeder als een harteloze bitch neer te zetten. Maar dat is ze niet. Keiko is onverantwoordelijk, narcistisch, kinderlijk maar ook vriendelijk en lief naar haar kinderen. Als ze er is tenminste. Het maakt de gebeurtenissen des te verwarrender. Waarom laat ze haar kinderen alleen achter? Waar is ze naar vertrokken?

Dat vragen Akira, Kyoko, Shigeru en Yuki zich ook af, terwijl de seizoenen verlopen (Hirokazu filmde de kinderen een jaar lang!) en de vier zich uiteindelijk (als het water is afgesloten) in het park moeten wassen. Heimelijk, want niemand heeft in de gaten dat ze zonder ouders in het appartement wonen. Als de jonge Yuki uiteindelijk op het balkon durft, leidt dat het dramatische einde van de film in.

Nobody Knows is met 141 minuten een pittig lange film, maar wordt geen moment langdradig. Tegen beter weten in hoop je lange tijd dat Akira de onmogelijke klus bolwerkt. Maar wat weten kinderen die van moeder niet eens naar school mogen nu helemaal? De film wijst volwassenen op hun verantwoordelijkheid en laat tegelijkertijd zien hoe sterk kinderen kunnen zijn. Zelfs als ze helemaal op zichzelf zijn aangewezen.