Afgestoft: Biosphere - Patashnik (Apollo / R&S)

Ijzingwekkend

In de afgestoft-serie blikt Love2Party met weemoed terug op een klassieker. En al zijn de tussenpozen soms lang, het zijn albums die iedere keer weer met enthousiasme afgestoft worden en bij beluistering nog steeds zo goed klinken. Of zelfs beter. Albums waar de herinneringen letterlijk en figuurlijk aan vast kleven. Zoals de onvergetelijke ervaring die werd gedeeld met Biosphere's Patashnik (1994). In Noorwegen natuurlijk.

Tekst: Nico

Vocht trekt door onze schoenen omhoog. En al is het een mooie zonnige dag, de temperatuur weigert deze ochtend ver uit te lopen. Een zwak geruis, als gefluister, komt uit de boomtoppen. Niemand zegt iets. De geur van nat sparrenhout en beschimmelde paddestoelen dringt zich op. We zijn op weg naar de tong van de gletsjer, die gretig aan de waterkant likt. De groep bestaat uit ongeveer 20 mensen. Het is nog maar een half uur geleden dat we de instructies hebben ontvangen, onze knellende spijkerschoenen met pijn en moeite aangeregen kregen en geleerd hebben hoe we de pikhouweel moeten hanteren.


Onze behaaglijke cabin, ingeklemd tussen angstaanjagende bergtoppen waarvan smeltwater zich onophoudelijk een weg zoekt naar beneden, hebben we deze ochtend heel vroeg verlaten voor een lange autorit naar de Nigardsbreen. Het is een van Europa's grootste gletsjers die te vinden is in het Jostedal National Park in Noorwegen. We hebben ons ingeschreven voor een zogenaamde Blue Ice Walk en al is het al eind juli, de gure wind laat zich niet tegenhouden, snijdt zonder erbarmen door ieder stukje textiel. Onze Noorse gids houdt het tempo er stevig in. Gehaast lopen we langs moerasachtige beekjes, sommige ervan bedekt met oude doorweekte bladeren. De open plek komt steeds dichterbij en de enorme ijsmassa die langzaam voor ons opdoemt nestelt zich als een zware klomp in onze maag.

Eenmaal aangekomen bij de gulzige gletsjertong rijgt de zichtbaar op natuurlijke wijze zwaar gespierde blonde Noor de hele groep aan zijn lange touw. Hij neemt ons de komende uren op sleeptouw over dit natuurlijk machtsvertoon. De eerste stappen op het duizenden jaren oude ijs zijn onwennig en nog lachend slaan we ons pikhouweel in de ijswanden. Het zijn de zenuwen. Opeens valt op dat de zon er niet meer is. Met iedere stap komt de grijze grauwe lucht dichterbij. De ijskoude klomp in onze maag wordt zwaarder en zwaarder.

We moeten verder. Omhoog. Het eeuwenoude ijs op en in. De snijdende wind speelt met ons, likt aan de steeds blauwer wordende ijswanden en aan de zweetdruppels die zich op m'n voorhoofd vormen. De randen worden smaller en de spelonken steeds breder en dieper. De geluiden van mijn hart verstoren het onbeschrijfelijke gevoel dat me bekruipt bij het aanzicht van de zuigende gapende gaten om me heen. Het snelle ritme van mijn hart hangt boven de steile afgronden. Zweetdruppels prikken in mijn ogen en vertroebelen mijn blik. Er wordt aan het touw gerukt. Mijn vriendin kijkt achterom. Zie ik tranen glinsteren in haar ogen? Of is het mijn verbeelding die hier on top of the world op hol slaat. Mist hangt inmiddels als een zware sluier over de ijsmassa. De sfeer is bedrukkend, beklemmend.
We moeten over zo'n diep gapend gat heen. De rand is gevaarlijk. Angst kleeft zich als zuignappen aan me vast. Zichzelf over die rand gooien is een stap te veel voor mijn vriendin. Ze weigert. Het enorme meer waarin de gletsjer zijn brokstukken bulderend loslaat is verder weg dan ooit. Tranen lopen over haar bezwete gezicht. Rillend zit haar blik gevangen in de blauwe, lonkende spelonk. Ze moet. Teruggaan is geen optie. Het touw verbindt ons met de rest van de groep. Het betoverende blauwe ijs onder ons is veranderd in de gapende muil van een monster. Stapje voor stapje komt ze dichterbij de rand. Nog erger is de veel te smalle rand aan de overkant. De stilte is oorverdovend. Onze blikken kruisen elkaar. Ik zie de angst in haar ogen en precies op dat moment springt ze. Degene voor haar trekt tegelijkertijd hard aan het touw. Ze ramt met een onvermoede kracht haar spijkerschoenen in het ijs en stukken ervan vallen de diepte in. Het geluid sterft langzaam weg. De brokken hebben hun plek op de bodem van de kloof gevonden.

Overweldigend
De randen van de stugge leren spijkerschoenen staan in onze kuiten gegraveerd. Ademhalen doet pijn. Alle spieren protesteren. De hele "wandeling" heeft zo'n vijf uur geduurd. Uitgeput rijden we terug naar onze cabin. Uren rijden we zonder vrijwel een sterveling tegen te komen. De Noor Geir Jensen aka Biosphere begeleidt ons op onze terugtocht. Zijn tweede album, Patashnik, zit in de cd-speler. De beelden van de grillige natuur branden op ons netvlies. Elanden op de weg. Iedere bocht werpt weer een andere blik op het overweldigende Noorse natuurschoon. Sneeuwmuren van een paar meter hoogte. Gevolgd door immense watervallen die met onvoorstelbare kracht naar beneden kletteren. We zeggen geen woord tegen elkaar. Het beklemmende geluid van Patashnik is in deze omgeving bijna te mooi om waar te zijn.
Juli is overgegaan in augustus. De thermometer buiten ons huisje geeft aan dat het min twee is. Een paar waxinelichtjes bepalen de sfeer in het huisje. Maar wij staan buiten, met een glas wijn op de veranda van ons huisje. Vermoeid maar een bijzondere, bizarre ervaring rijker. Slapen kunnen we nog niet. De zomerse nachten in Noorwegen zijn niet meer dan een schemering. Steile bergwanden reiken aan alle kanten om ons heen naar de hemel. "We had a dream last night; we had the same dream", klinkt het uit de speakers van de draagbare cd-speler. Terwijl Biosphere op het betoverende Patashnik de hemel afzoekt naar buitenaards leven vallen de eerste sneeuwvlokken naar beneden. Het is 1 augustus. Het geluid van het onophoudelijke smeltwater dat langs de onheilspellende bergwanden naar beneden stroomt vermengt zich met de zoemende antennes van 'The Shield'. Het is inmiddels drie uur in de ochtend. "Will I dream" hoor ik. Het kippenvel kruipt over mijn lijf. Een traan rolt over mijn wang. Nee, ik droom niet.


Weemoedig stoften wij reeds af:
Boards of Canada - Music Has The Right To children
The Orb's Adventures Beyond The Ultraworld
Aphex Twin - Selected Ambient Works 85 - 92
Future Sound of London - Lifeforms