Let's go back to the house, house, house!

Bart Remmers | 16 december 2020
music

Een geschiedenisles via Detroit, Chicago en New York

Wanneer we kijken naar de ontwikkeling van de vroege house in de Verenigde Staten, dan kunnen we drie steden niet over het hoofd zien: Chicago, Detroit en New York. Juist in die drie wereldsteden ontstond al vroeg in de jaren tachtig een muziekstijl waar we anno 2017 nog steeds de muzikale vruchten van plukken: house. Partyscene dook in de historie en reisde af naar de geboortegrond van het allesbepalende genre.

De authentieke oorsprong vinden van een bepaald muziekgenre is nooit eenvoudig. Zelden is er een eenduidig antwoord te vinden en zijn er meerdere vuurhaarden. Toch kunnen we bij het ontstaan van de house vrij zeker zijn dat de wieg stond in de stad van Al Capone, Al Bundy en de Sears Tower: Chicago.

In het begin van de jaren tachtig waren bezoekers van (voornamelijk) gay clubs de zoete en relatief softe klanken van de disco zat. Te braaf, te saai, te veel vocalen. Ook verschillende radiojocks hadden het wel gehad met het genre wat in de early eighties steeds meer weg ging hebben van soul, funk en R&B waar artiesten als Prince en Rick James mee scoorden. Nee, het moest harder, rauwer, geiler. Zeker op de dansvloer.

Opgedoken uit tweedehandsplatenbakken

Radio-dj's als The Hot Mix 5 en club-dj's als Ron Hardy en Frankie Knuckles dachten er hetzelfde over en gingen aan de slag met bestaande tracks, soms al bekend en soms obscuur en letterlijk opgedoken uit tweedehandsplatenbakken. De mannen pikten er soms alleen de baslijn, een flintertje vocalen of een ander stukje uit en gingen daarmee aan het werk, vaak in combinatie met andere bestaande stijlen als de elektronica van Kraftwerk en het Japanse Yellow Magic Orchestra, de hiphop en breakdance van Man Parrish, Jellybean Benitez en Arthur Baker, Italo uit Europa en de harde electrofunk van onder meer Afrika Bambaataa.

De inspiratie uit andere genres werd door de dj's gecombineerd met de iconische drummachines van Roland (de TR-808 en TR-909) en de Roland TB-303 bass synth. Daaruit ontstonden dwingende, harde en rudimentaire tracks die letterlijk op de dag van productie werden losgelaten op het homoseksuele en/of Afro-Amerikaanse publiek van de hotste undergroundtenten. Knuckles zijn stijl was wat vrolijker, Hardy speelde het spel – zijn muziek - pas echt hard en de bezoekers van de discotheken gingen wild. House sloeg aan, al had het toen nog niet de naam (afgeleid van The Warehouse, een club in Chicago die bestond van 1977 tot 1983).

Acid

De deuren van The Warehouse waren echt net gesloten of de eerste housesingles werden uitgebracht. De allereerste single? Dat kunnen er verschillende zijn, maar 'On and On' van Jesse Saunders (1984) en 'Music is the Key' van J.M. Silk (1985) worden vaak genoemd. Het hek was daarna van de dam en - hoewel nog weinig commercieel - de houseklassiekers vlogen je in de periode 1984-1987 om de oren. Een beetje liefhebber krijgt een wel zeer gelukzalige glimlach op zijn mond bij het horen van 'Can you feel it' en 'Mystery of Love' van Mr. Fingers, 'Move your Body' van Marshall Jefferson en Phuture's 'Acid Tracks'. Overigens werd de benaming 'acid' in die periode ook graag geplakt op veel Chicago houseproducties. 

Your Love

Met recht een iconische plaat is 'Your Love' van Jamie Principle Ft. Frankie Knuckles. Principle is de man achter de oerversie van deze Chicago-houseklassieker, in 1984 al een undergroundhit in de voornamelijk zwarte en gay discotheken van de Amerikaanse miljoenenstad, waaronder het legendarische Power Plant. De track is gebaseerd op de Italo-track 'Feels Good (Carrots and Beets)' van Electra Ft. Tara Butler. 

Toen Frankie Knuckles de vroege versie van 'Your Love' hoorde, was hij direct verkocht. Hij draaide de heerlijk sloom opbouwende en geil pulserende track graag gedurende zijn sets. Knuckles was ook de man die het origineel als tweede bewerkte (er was al een eerdere remix op een piepklein label verschenen) tot de meest bekende versie met de vocalen van Principle.

'Your Love 2.0' werd in 1987 uitgebracht op het iconische Trax-label, eveneens uit Chicago. De track sloeg in als een bom. Eerst in de States en na licenties via een Brits en Belgisch label zeker in Europa. Het nummer werd (in die tijd nog zeer bijzonder) een bescheiden hitje in de Britse charts en grijs gedraaid in de clubs.

Mocht je de Knuckles-versie niet kennen – shame on you – dan ken je 'Your Love' waarschijnlijk van een van de talloze remixversies van 'You Got The Love' van The Source, een mash-up met een oud soulnummer van Candi Staton, voor het eerst uitgebracht in 1991.

Frankie Knuckles overleed in 2014 op 59-jarige leeftijd. Daarmee verloor de wereld een van de grootste (neem het figuurlijk, maar ook letterlijk) housegiganten ooit. 'Your Love' werd om die reden voor de zoveelste keer uitgebracht en bereikte postuum #29 in de Britse charts.

Moddervette, ietwat nichterige zanger

Een andere klassieker uit Chicago is de allereerste househit in Europa - in de VS kwamen houseplaten destijds niet in de charts – en verscheen in 1986 hoog in de charts, ook in ons land: 'Love Can't Turn Around' van Farley 'Jackmaster' Funk featuring Darryl Pandy (overleden in 2011). Ineens was daar die moddervette, ietwat nichterige zanger afkomstig uit Amerikaanse gospelkoren die hysterisch stond te zingen op - de voor die tijd - knalharde beats.

De track is gebaseerd op een sample uit een nummer van Isaac Hayes: 'I can't turn around' uit 1975. Tien jaar later pikte de legendarische houseproducer Steve 'Silk' Hurley het op en gebruikte hij het voor zijn eigen track dat een undergroundhit werd in de clubs van Chicago.

Pas toen een ander icoon zich ermee ging bemoeien - Jesse Saunders - ging het los met de plaat. De titel werd aangepast en Pandy werd aangetrokken voor de vocalen. Et voila: 'Love Can't Turn Around' maakte de crossover van de clubs in de VS naar de hitlijsten in Europa. In het Verenigd Koninkrijk bijvoorbeeld, maar zeker ook hier. De track behaalde een 4de plek in de Top 40.

Larry Levan

Zoals gezegd was ook New York een hot bed van house. Het grootste verschil tussen The Big Apple en Chicago was dat de platen uit NYC wat meer ingebed waren in de Amerikaanse funk, soul en disco uit de jaren zeventig. Minder rauw, wat zwarter en meer vocalen. Als je nu 1 track uit de grote stapel van New York-houseklassiekers moet trekken, dan is dat 'Weekend'.

‘Weekend' is een bijzonder nummer dat in drie verschillende versies een klassieker genoemd mag worden. Zowel in de jaren zeventig, tachtig als negentig scoorde de track als een malle in discotheken all over the world. De eerste versie kwam uit in de hoogtijdagen van de disco: 1978. De Amerikaanse discoband Phreek scoorde er een clubhit mee, onder meer dankzij de legendarische dj en producer Larry Levan die het nummer vaak draaide in zijn sets. In elke hippe disco van New York - zo een waar het zweet van de muren lijkt te druppelen - hoorde je eind jaren zeventig de 12", hitsige disco met kartelrandjes.

In 1983 ging Levan samen met de undergroundproducers Bob en Lola Blank aan de slag voor een nieuwe versie, ditmaal onder de naam Class Action en werd het ingezongen door drie dames in foute eighties-outfits. Was het origineel al top, deze discofunkversie is nog eens duizenden malen lekkerder en onze favoriet.

In 1988 maakte een andere Amerikaanse housepionier - Todd Terry - ook nog eens een versie van 'Weekend'. Dit keer dus geen disco, geen jaren 80-dancefunk, maar typische NY House. Deze deed het goed, maar een remix uit 1995 van dezelfde Todd Terry werd pas echt een knaller. Voor de derde keer zette 'Weekend' de dansvloer en het strand in vuur en vlam.

Drag queens

De houseklanken uit de clubs van Harlem en The Bronx sloegen ook enorm aan in de zogenaamde Ball Culture. Ken je 'RuPaul's Drag Race'? Juist, als hysterische vrouwen verkleedde gay mannen, vaak van zwarte of latino afkomst. De drag queens deden hun kunsten in de arme wijken van New York, in oude kerkjes, clubs en buurthuizen. De soundtrack bestond uit discoplaten, obscure electro uit Europa en vroege house. De dansmoves werden rechtstreeks overgenomen van poses van modellen in modebladen als Vogue, vandaar de term 'voguing'.  

Typische vogue-platen overgenomen uit de housescene zijn onder meer 'Break 4 Love' van Raze, 'Moment of my Life' van Inner Life en de mutant disco van Loose Joints, 'Is it all over my face?' uit de koker van cultproducer Arthur Russell. Ook de muziek van de dan nog jonge Junior Vasquez, Armand van Helden en Masters at Work is een populaire inspiratiebron voor drags en andere outcasts.

Armoede, werkloosheid en criminaliteit

Stad nummer drie is Detroit. Juist. De stad waar techno zijn oorsprong vond. Ook de stad van de ooit populaire Motown en de enorme auto-industrie. Een grauwe plek met veel armoede, werkloosheid en criminaliteit. Misschien dat de house uit Detroit wellicht daarom het meest machinaal en industrieel klinkt.

De muziek aldaar ontstond eind jaren zeventig uit de disco, de funk en vooral de Europese elektronische muziek, zoals het kenmerkende geluid van Kraftwerk, Giorgio Moroder, Cerrone en Can. Jonge, (vooral) zwarte mannen zoals 'The Belleville Three' (Juan Atkins, Derrick May en Kevin Saunderson) en pioniers als Blake Baxter en Eddie Fowlkes maakten de Detroit techno groot. Een tweede golf met daarin onder meer Carl Craig en Richie Hawtin bracht deze vorm van house naar Europa waar de populariteit nog vele malen groter werd.

Hier geen sexy vocalen en catchy refreinen, maar kille robotstemmen, dito moves en ploppende baslijnen die de trommelvliezen deden scheuren. Luister naar 'Planet Rock' van Afrika Bambaataa (1982), gooi daarbij elementen uit muziek van Yellow Magic Orchestra, Kraftwerk, Bootsy Collins, Parliament, Prince, Depeche Mode en The B-52's, leen zonder schaamte de looks en de visie van de avant-gardistische jazzmuzikant Sun-Ra en je ziet en hoort waar mannen als Juan Atkins, Eddie Fowlkes, Derrick May, Jeff Mills, Kevin Saunderson, Blake Baxter, Santonio Echols, Will Thomas en Mike Banks zich mee bezig houden/hielden. Zelf noemden ze het 'Afrofuturism', de vaak eigen zwarte Afro-Amerikaanse roots gecombineerd met elektronische muziek uit Europa. De ironie was dat juist de witte, Europese producers weer hevig terug leenden van de Detroit techno-helden. In hun handen vervormde de stijl in de jaren negentig onder meer tot ambient, eurodance – 'Techno, techno, techno!', dixit: Ray Slijngaard – en trance. De cirkel was rond.

Anno 2017 is de invloed van de vroege Amerikaanse house onverwoestbaar. Duik de charts of een gemiddelde club in en het werk van de meesters uit Chicago, New York en Detroit vliegt je om de oren in vele gedaanten. Eindelijk gerechtigheid voor de original maestro's!

Meld je aan voor de
en ontvang het laatste partynieuws